Frank ten Oever: ‘Houd groeitrajecten klein, dan blijf je dichtbij de mensen’

Frank ten Oever is P&O directeur bij het VU Medisch Centrum. In die functie is hij medeverantwoordelijk voor de groei en ontwikkeling van
meer dan zevenduizend personeelsleden. Voor onze themanieuwsbrief gingen we met hem in gesprek over groei. ‘Groei is pas duurzaam als het verankerd zit in personen.’

Frank, wat betekent groei voor jou persoonlijk?

“Voor mij gaat groei over de ontwikkeling van wijsheid, volwassenheid en rust. Dat gaat deels organisch, maar daar doe ik ook moeite voor. Het zijn belangrijke eigenschappen voor een P&O directeur, vind ik. Ik wil een motivator zijn voor mijn team en veiligheid uitstralen. Ik slaag daar steeds beter in.”

Waarom is die veiligheid zo belangrijk?

“Een ziekenhuis is een plek waar mensen – patiënten, familie en vrienden – komen op hun meest kwetsbare momenten. Onze patiënten hebben baat bij een compassievolle omgeving. Sociale veiligheid voor medewerkers is daarbij een cruciaal fundament. Ik voel me medeverantwoordelijk om zo’n omgeving te creëren.”

Hoe doe je dat?

“Compassie zit voor een gedeelte in het karakter van mensen. Maar door ruimte te geven voor kwetsbaarheid, kan die eigenschap zich verder ontwikkelen. Ik wil mensen bij VUmc het zelfvertrouwen geven dat iedereen zijn zegje kan doen. Mensen moeten zich vrij voelen, onafhankelijk van functie of rol. Het ruimte kunnen geven aan je menselijkheid, imperfectie dus eigenlijk, is een essentiële voorwaarde om te groeien.”

Is groei aanwakkeren een hoofdtaak van een P&O directeur?

“Ja. Als mensen willen groeien, dan is het mijn taak om dat te faciliteren. Maar het betekent niet dat groei een doel op zich is. Als mensen happy zijn met hun functie, het goed doen en blij zijn, wie ben ik dan om te zeggen dat zij moeten groeien? Sterker nog, wij hebben bij het VUmc ook continuïteit en een stabiele basis nodig. Een organisatie vol mensen die continue bewegen is geen doel.”

Zorgt dat voor frictie?

“Mensen die blij zijn met hun situatie, zien natuurlijk collega’s die zich ontwikkelen. Zij kunnen het gevoel krijgen dat zij ook vóóruit moeten. Dus ja, het is een uitdaging om ervoor te zorgen dat er waardering is voor iedereen die een goede bijdrage levert aan de organisatie. Ik vertel dan dat ontwikkeling en groei niet de enige manieren zijn om waardevol te zijn voor het VUmc. Overigens heb je ook altijd te maken met noodzakelijke verandering. Processen die we anders inrichten, nieuwe behandelmethoden die worden geïntroduceerd, et cetera. We hebben net, binnen onze eigen afdeling, een reorganisatie achter de rug. In zo’n geval is verandering geen keuze, maar een strategisch besluit.”

In hoeverre kom je nog toe aan je eigen groei?

“Dat wringt weleens. Als directeur binnen een grote organisatie kan ik alleen groeien als ik mensen om me heen mee krijg. Als ik linksaf ga, en de rest rechtsaf, dan gaat het niet werken. Aan mij de uitdaging om effectief te zijn in het veranderen. Dat proces is soms weerbarstig en complex. Het draait om juiste keuzes maken op de juiste momenten, en een visie en mening hebben. Ergens voor willen en kunnen staan. Ik wil de dynamiek op een goede manier beïnvloeden, zonder dat ik me al te zeer in een politiek systeem laat zakken.”

Raakt de groei van andere mensen jou?

“Als ik jonge mensen – eind twintigers, begin dertigers – stevige stappen zie nemen, dan geniet ik daarvan. Het geeft me energie. Onze mensen zijn namelijk een doorslaggevende factor in de prestaties van het VUmc. Als ik door het ziekenhuis loop, dan zie ik taferelen die mij enorm raken. Dat sterkt mij in mijn overtuiging: uiteindelijk doen we het allemaal voor de patiënt.”

Kun jij de persoonlijke groei van mensen altijd verklaren?

“In de meeste gevallen is persoonlijke groei terug te leiden naar intelligentie en de capaciteit om sociaal makkelijk te bewegen. Mensen die groeien zitten vaak goed in hun vel en handelen met een zekere overtuiging. Het totaalplaatje is at ease. Jonge mensen die al met beide benen op de grond staan, dat vind ik echt prachtig. Het is iets dat ik nauwelijks kan beïnvloeden, maar ik kan wel organiseren dat zij meer uit zichzelf kunnen halen.”

Wanneer is groei duurzaam volgens jou?

“Als het verankerd zit in personen. Als ik ondanks, of dankzij, groei genoegen zie in de ogen van mensen, dan pas is groei duurzaam. Je stevig, veilig en vrij voelen, is zo ontzettend belangrijk. Als groei verankerd zit in protocollen en processen, dan is het een trucje. En trucjes zijn niet duurzaam.”

Hoe zorg je ervoor dat mensen zich stevig, veilig en vrij voelen in een groeiend bedrijf?

“Door groeitrajecten klein te houden. Blijf dichtbij de mensen. Creëer een sociaal umfeld waar mensen op terug kunnen vallen. Praat erover en doe alsof je met elkaar aan de keukentafel zit. Toon interesse. Kortom: pak het op een menselijke manier aan. En wees voorspelbaar en consistent. Maar eigenlijk zou ik het willen omdraaien. Je kunt pas groeien als de sociale structuur sterk genoeg is om een volgende stap te zetten.”