De ander ruimte geven in een gesprek klinkt mooi, maar als ik eerlijk ben gaat het in de gesprekken die ik voer negen van de tien keer net even anders. In mijn dagelijks werk als adviseur bij Goudsteen & Company voer ik veel gesprekken. Gesprekken bijvoorbeeld om een advies te presenteren of mee te denken over een organisatieontwikkeling. Die gesprekken bereid ik altijd voor. Niet zelden stel ik zelfs een agenda op en bedenk ik van tevoren wat ik uit zo’n gesprek wil halen.
Een goede voorbereiding geeft me het vertrouwen dat ik de kennis die ik heb over kan brengen op de ander. Met dank aan het lijstje verhoog ik bovendien de kans dat ik concreet iets kan achterlaten bij mijn gesprekspartner. Zo help ik de ander. Ik ben immers organisatieadviseur en word betaald om klanten op weg te helpen. Adviseur, de naam zegt het al.
Beter leren luisteren
Deze, of eigenlijk moet ik zeggen ‘mijn’, benadering lijkt min of meer haaks te staan op het geven van ruimte aan gesprekspartners. Volgens mijn collega mis ik daarmee de essentie van het gesprek.
Zou het waar zijn dat goed luisteren me als adviseur meer oplevert dan een goede, wel voorbereide boodschap overbrengen? Om dit verder te onderzoeken, volgde ik een luistertraining bij Harry van de Pol, ‘een unieke trainingscyclus waarin je beter leert luisteren naar jezelf en anderen.’
Tijdens de training lag de focus allereerst op luisteren naar jezelf. Want als je naar je eigen gevoel leert luisteren, zo was de uitleg, ben je ook beter in staat om emoties van anderen aan te voelen. Dat die opzet werkt, ondervond ik in de praktijk. In een stiltewandeling van tien minuten bleken ik en mijn onbekende ‘gesprekspartner’ elkaar goed aan te voelen bij het vinden van de weg zonder iets te zeggen. Onze intuïtie deed het werk. In oefengesprekken merkte ik daarnaast dat lukte om al heel snel met onbekenden over wezenlijke dingen te praten. Een van de mede cursisten deelde tijdens een van die gesprekken zelfs haar twijfels over haar baan met mij. Wat goed luisteren al niet met een mens kan doen.
Een bron van waardevolle informatie
Maar hoe helpt die luistervaardigheid mij dan in een adviesgesprek? Dankzij de training heb ik ondervonden dat goed luisteren een enorme bron is van waardevolle informatie. Informatie waar ik mijn advies, ik blijf immers adviseur, op aan kan passen. Door goed te luisteren krijg ik meer context, waardoor mijn adviezen beter aansluiten op de daadwerkelijke situatie waarin we ons bevinden. Door goed te luisteren, voorkom ik als het ware holle adviezen die niet aansluiten op de realiteit.
Je zou kunnen stellen dat ik om ben en me heb geschaard bij het luisterkamp; ik geloof inmiddels dat ik een betere adviseur word als ik goed luister. Onderstaande tips helpen me daarbij. Ik deel ze, zodat jij er misschien ook wat aan hebt.
- Neem de tijd. Om ruimte te geven aan elkaar, heb je tijd nodig. Zorg dus dat je voldoende tijd reserveert voor belangrijke gesprekken. Het voelt in het begin misschien wat inefficiënt, maar het zal je uiteindelijk tijd besparen, omdat je adviezen door de waardevolle informatie die boven tafel komt een stuk effectiever worden. (Hoe vaak komt het niet voor dat na afloop van een gesprek blijkt dat jij en je gesprekspartner elkaar verkeerd hebben begrepen? In die gevallen moeten extra gesprekken de schade beperken. Doe het dus liever in één keer goed.)
- Oefen op stilte. En dan bedoel ik niet alleen stiltes tijdens een gesprek, waarmee je je gesprekspartner uitnodigt om meer in te brengen. Ik bedoel ook stilte voor jezelf, voorafgaande aan dat lastige gesprek, waarin je jouw eigen boodschap met de bijbehorende meerstemmigheid onder ogen kunt zien. Zo kom je erachter waar het bij jou écht om draait en lukt het je makkelijker om dat bespreekbaar te maken.
- Heb lef. Verwoord tijdens gesprekken emoties die je bij de ander denkt waar te nemen. Het zorgt ervoor dat de ander zich sneller gehoord voelt. Daarbij geef je je gesprekspartner de ruimte om misinterpretatie te herstellen. De kans dat jullie het gesprek vol wederzijds begrip afsluiten wordt hiermee aanzienlijk vergroot.
Goed luisteren is niet per se makkelijk, heb ik gemerkt, maar het is wel enorm waardevol. Genoeg gepraat voor nu. Hoe goed ben jij, wel of geen adviseur, in luisteren tijdens gesprekken? En waar helpt het jou bij? Ik ben benieuwd.
Meer weten over goede gesprekken? Kom naar ons event ‘De kracht van de dialoog’ op donderdag 29 november in hotel Kontakt der Kontinenten in Soesterberg. Tijdens deze dag leer je over associatief denken en communiceren, voeren we dialogen over de moeilijkheden die worden ervaren tijdens het geven van feedback, leer je meer over verbetergesprekken, en vertellen we hoe je van een vergadering een zinvolle en inspirerende samenkomst maakt. Meer informatie vind je op onze website.